Ο φόβος έκθεσης στα social media

Από τη Μαργαρίτα Γουργουρίνη, online & social media storytelling

Θα ακουστώ σαν διαφήμιση απορρυπαντικού αλλά δεν μπορώ να σκεφτώ καλύτερη εισαγωγή για αυτό που θέλω να γράψω — 8 στους 10 ανθρώπους που έρχονται για να δουλέψουμε μαζί στα online & social media storytelling trainings έχουν την ίδια προσδοκία από εμένα. Να τους βοηθήσω να δείξουν ποιοι είναι στα social media.

Είναι εξαιρετική προσδοκία. Είναι ακόμα καλύτερη όταν τους γνωρίζω. Όλοι τους είναι σπουδαίοι επαγγελματίες, δουλευταράδες και παθιασμένοι με αυτό που κάνουν, επίμονοι, λεπτολόγοι, σοβαροί με την τέχνη τους. Έχουν όλα τα καλά, και το παράδοξο ξεκινά κάπου εκεί. Aν τα χεις όλα και είσαι μια χαρά άνθρωπος, γιατί έχεις πρόβλημα να βγάλεις το πρόσωπο σου (ότι και να σημαίνει αυτό) στα social media;

Η απάντηση είναι (σχετικά) απλή. Είναι όλοι τους, τρυφεροί και υπέροχοι, παθόντες και παθούσες του imposter syndrome. Ακόμα και η γραφούσα.

Στην περίπτωση που δεν ξέρετε τι είναι το imposter syndrome, η Αγάθη έχει ήδη γράψει ένα υπέροχο κείμενο για αυτό αλλά επιτρέψτε μου να σας κάνω μια μικρή ξενάγηση στο μουσείο που έχουμε στα κεφάλια μας για να δικαιολογούμε κάθε μέρα πόσο λίγοι είμαστε. Ναι, το imposter syndrome είναι ο ψυχολογικός όρος που δίνουμε για όλες αυτές τις φορές που νιώθουμε κατώτεροι των περιστάσεων, λίγοι, η μυστική αίσθηση πως κοροιδεύουμε τον κόσμο και δεν μας αξίζει η θέση, η δουλειά, το πρότζεκτ που αναλαμβάνουμε. Στο μουσείο που έχουμε φτιάξει στο μυαλό μας και φιλοξενεί τη μόνιμη έκθεση “δεν είμαι αρκετά καλός” τα εκθέματα συνεχώς ανανεώνονται, καθώς πολύ συχνά θα βρούμε μια καινούρια συνθήκη ή στιγμή που βαθιά μέσα μας, θα νιώσουμε πως δεν αξίζουμε να βρισκόμαστε εκεί που είμαστε. Ακόμα και αν — εντελώς αντικειμενικά, τίμια και με μπέσα — έχουμε ακριβώς την ίδια γνώση, εμπειρία, όρεξη και κουράγιο να βρισκόμαστε εκεί όσο οποιοσδήποτε άλλος.

Υπάρχουν λοιπόν τέσσερις διαφορετικές κατηγορίες στο μουσείο αυτό. Τις παραθέτω προς προσωπική ψυχαγωγία και ταυτοποίηση.

1. O/ H Τελειομανής — Απλά τα πράγματα. Πρέπει να φτάνουν και να ακουμπούν την τελειότητα. Θέτουν τον εαυτό τους σε τέτοια υψηλά και δυσθεώρητα στανταρτς, που οποιοδήποτε ψεγάδι και λαθάκι τους διαλύει.
2. Ο Σούπερμαν / H Σουπεργούμαν. Είναι εκείνοι που τα κάνουν όλα κυριολεκτικά όλα — κάθονται μέχρι αργά στο γραφείο, παίρνουν και τη δουλειά των άλλων, αναθρέφουν παιδιά, φτιάχνουν τέλειες συνταγές, κάνουν όλη τη φασίνα, είναι καλοντυμένοι, είναι στην ώρα τους, τα κάνουν όλα σωστά. Απαιτούν υπερφυσικές αποδόσεις σε όλους τους τομείς της ζωής τους για να θεωρήσουν πως τους αξίζει η ευτυχία, ή η επιτυχία
3. Η φυσική Διάνοια. Έχουν συνηθίσει τα πράγματα να τα λύνουν εύκολα και απλά, λόγω ευφυίας, οπότε μόλις δυσκολευτούν σε κάτι ή δεν το κάνουν άψογα με την πρώτη φορά, τους διαλύει το συναίσθημα της ντροπής.
4. Ο Μοναχικός Καβαλάρης / Καβαλάρισσα. Κάνουν τα πάντα μόνοι τους, θεωρούν πως η δουλειά θα βγει καλύτερα αν την κάνουν ολομόναχοι, γιατί αν τολμήσουν και ζητήσουν βοήθεια, τότε ο κόσμος θα σκεφτεί πως είναι άχρηστοι.
5. Ο/ Η Εξπερτ. Για να κάνουν οτιδήποτε, πρεπει να πάρουν πτυχίο, πιστοποιητικό και βούλα. Ακολουθούν και συνεχιζουν να παρακολουθούν σεμινάρια, εκπαίδευση, και παραπάνω εκπαίδευση γιατί ποτέ δεν νιώθουν αρκετά “έτοιμοι” για να κάνουν αυτό που θέλουν να κάνουν.

Ας είμαστε ειλικρινείς φίλοι, όλοι πάνω κάτω έχουμε κάνει μια βολτίτσα στα παραπάνω λημέρια τουλάχιστον μια φορά στη ζωή μας. Απλά κάποιοι από εμάς έμειναν σε ένα λίγο παραπάνω. Κάποιοι από εμάς ίσως να είναι εκεί και σήμερα.

Όλα τα σημεία όμως, αλλά όλα, υποδεικνύουν ένα φόβο που μας ενώνει. Να μην καταλάβουν οι άλλοι, πόσο απροετοίμαστοι, καθόλου αρκετοί και λίγοι είμαστε. Να μας κοροϊδέψουν. Να μην μας αγαπούν. Στα social media αυτό μεταφράζεται με διάφορα φρικιαστικά σενάρια. Να γράψουν ένα κακόβουλο σχόλιο κάτω από μια φωτογραφία μας. Να μην πάρουμε like. Και ακόμα χειρότερα, να μας σχολιάσουν κάποιοι και να μιλήσουν υποτιμητικά, να κρίνουν τη δουλειά μας σαν λίγη και κακής ποιότητας, σε ιδιωτικά τσατς και κουβέντες.

Αυτό ειδικά το τελευταίο ίσως και το φοβόμαστε περισσότερο από όλα. Πιθανότατα γιατί το έχουμε δει μπροστά στα μάτια μας, ίσως γιατί και εμείς έχουμε σχολιάσει τη φωτογραφία κάποιου ή κάποιας ως “τι παριστάνει αυτός / αυτή”. Ίσως γιατί βλέπουμε τις καλύτερες στιγμές της ζωής των άλλων, και σκεφτόμαστε πόσο λίγοι είμαστε σε σχέση με αυτές.

Ο φόβος αυτός μας καταλύει. Δεν θέλουμε ποτέ να γίνουμε σαν και αυτές τις φωτογραφίες. Δεν θέλουμε ποτέ να γίνουμε περίγελος σε ιδιωτικά τσατ. Δεν θέλουμε να μας κοροϊδέψει ποτέ κανένας.

“Δεν θέλω να φανώ εγώ, μονάχα η δουλειά μου” είναι μια πολύ καλή πρώτη πρόταση που ακούω συχνά.

Όμως το θέμα μας και η απίθανη ευκαιρία που μας δίνεται εδώ, δεν έχει φανεί ακόμα μπροστά τους. Το ιντερνετ και τα social media, είναι η ωραιότερη, μεγαλύτερη ευκαιρία για να είσαι ερασιτέχνης και να δείχνεις το δρόμο της μαθητείας σου. Ο κόσμος δεν θέλει να δει χολυγουντιανές παραγωγές, τέλειες φωτογραφίες, μην τρελαίνεστε. Όλοι μας ψάχνουμε κάτι αυθεντικό και κανονικό, μια ευγενική προσπάθεια καθώς γινέσαι κάτι. Και σαν επαγγελματίας, το δρόμο σου και όλα αυτα που ξέρεις και μπορείς να μοιραστείς με το κοινό σου.

Μου αρέσει πάντα να λέω στα trainings — “Και η Lady Gaga με μηδεν followers ξεκίνησε” . Μόνη της, με το πιανάκι της, στη Νέα Υόρκη καθώς όλοι τη θεωρούσαν όχι αρκετά όμορφη, λαμπερή, “σωστή” για την καριέρα που ονειρευόταν. Όμως αυτή στάθηκε και συνέχιζε να μοιράζεται τη φωνή της. Όπως ήταν εκείνη τη στιγμή. Όπως καταλάβαινε καλύτερα εκείνη τη στιγμή. Και δεν σταμάτησε να το κάνει.

Αν το σκεφτείς, ίσως αυτό που λέμε αυτοπεποίθηση δεν είναι είναι η βεβαιότητα πως είμαστε αρκετοί και μοναδικοί. Πολλές φορές είναι απλώς η επίγνωση πως φοβόμαστε και τρέμει το φυλλοκάρδι μας, και παρόλα αυτά τολμάμε να εμφανιστούμε. Τολμάμε να δείξουμε τι κάνουμε.

Στο ιντερνετ “νικά” όποιος καταλαβαίνει πως κάθε μέρα θα κάνει λιγότερο λάθος. Όλη η τεχνολογία που απολαμβάνουμε σήμερα, βασίζεται σε αυτή τη σκέψη. Δοκιμάζουμε κάτι και την επόμενη μέρα σκεφτόμαστε “τι πήγε λάθος;” και το διορθώνουμε. Και μετά διορθώνουμε άλλο λίγο. Και άλλο λίγο. Και άλλο λίγο.

Πιστέψτε με, δεν χρειάζεται να κάνετε εικόνες σαν “influencers”. Δεν χρειάζεται να κάνετε τίποτα από ό,τι κάνουν. Βασικά, ό,τι κάνουν είναι ακριβώς το αντίθετο από αυτό που πρέπει να κάνετε εσείς. Δεν χρειάζεται να σκηνοθετήσετε καμία στιγμή, να δείξετε τίποτα λιγότερο ή περισσότερο από αυτό που κάθε μέρα κάνετε. Δεν θέλετε να γίνετε ένα βαγόνι που κουβαλά μάρκες και μιλάει με φωνή ρομπότ σε μια παράλογη, παράλληλη διάσταση.

Ζούμε μέσα σε μια πανδημία που ότι επιτηδευμένο, απλά πεθαίνει. Μιλήστε για τη δουλειά σας. Ξεκινήστε, βρείτε ένα ρυθμό, και επιμείνετε να μιλάτε για αυτό. Είναι ένας Μαραθώνιος. Ο κόσμος θα έρθει και θα αγαπήσει τον τρόπο που εσείς κάνετε τη δουλειά σας. Όπως και στην αναλογική ζωή.

Και η Lady Gaga με μηδέν followers ξεκίνησε.

Τελευταίο tip — “Μα πως να ξεκινήσω” είναι πιθανότατα μια ερώτηση που υπάρχει τώρα στο κεφάλι σας. Ξεκινάμε πάντα όταν κοιτάζουμε πως αρχίσαμε. Βρείτε μια φωτογραφία από παλιά που σας δείχνει στη δουλειά σας. Βάλτε την πάνω σε ένα τραπέζι. Διπλα σε φυσικό φως, ένα πρωινό. Βγάλτε την μια φωτογραφία. Ανεβάστε την στα social media και απαντήστε σε 2 απλές ερωτήσεις. “Τι είναι αυτό;” και “Γιατί το βλέπετε αυτό τώρα;”

Όλα θα πάνε καλά. Αυτοί που σας κρίνουν ή είναι απλά θόρυβος μέσα στο κεφάλι σας, ή δεν έχουν τολμήσει ποτέ αυτό που πάτε να κάνετε τώρα. Καμία από τις δύο κατηγορίες δεν αξίζει την προσοχή σας. Και κάνετε tag το @ownyourstoryteam στις φωτογραφίες σας, για να έρθω να σας καμαρώσω.

Το OwnYourStory είναι ένα storytelling Agency που βοηθά τους καλύτερους να μοιραστούν την ιστορία τους στο κοινό που τους αξίζει. Μπορείς πάντα να συμμετέχεις και να παρακολουθήσεις trainings μας από απόσταση.

Μπορείς πάντα να μάθεις περισσότερα για το πως το κάνουμε αυτό στο www.ownyourstoryteam.com ή στείλε μας μηνυμα στο ownyourstoryteam@gmail.com